DEPRESYONUN BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI TERAPİ İLE TEDAVİSİNİN ETKİNLİĞİ: SON 10 YILIN BULGULARI

Özet

Depresyon, dünya genelinde yaygın olarak görülen ve bireylerin yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren bir ruhsal bozukluktur. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), depresyonun tedavisinde etkinliği kanıtlanmış, yapılandırılmış ve kısa süreli bir psikoterapi yaklaşımıdır. Bu literatür taraması, son on yıl içerisinde (2014-2024) depresyonun BDT ile tedavisinin etkinliğine ilişkin yayımlanmış bilimsel bulguları derlemeyi ve analiz etmeyi amaçlamaktadır. Taramada, yetişkinlerde majör depresif bozukluk başta olmak üzere, ergenler, yaşlılar, kronik hastalığı olan bireyler ve doğum sonrası depresyon yaşayan kadınlar gibi farklı popülasyonlarda BDT'nin etkinliği incelenmiştir. Ayrıca, bireysel, grup, internet tabanlı ve kısa süreli BDT gibi farklı uygulama biçimlerinin etkinlikleri karşılaştırılmış; BDT'nin farmakoterapi ve diğer psikoterapi yaklaşımlarıyla mukayesesi ele alınmıştır. Bulgular, BDT'nin depresyon semptomlarının azaltılmasında, nüksün önlenmesinde ve yaşam kalitesinin artırılmasında güçlü bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Terapötik ilişki, hasta özellikleri ve tedaviye uyum gibi faktörlerin BDT'nin etkinliğini etkileyebileceği belirtilmiştir. İnternet tabanlı BDT uygulamalarının da umut verici sonuçlar sunduğu ve erişilebilirliği artırdığı görülmektedir. Bu derleme, BDT'nin depresyon tedavisindeki güncel yerini ve önemini vurgulamakta, klinik uygulamalar için önemli çıkarımlar sunmakta ve gelecekteki araştırma alanlarına işaret etmektedir.